مدیریت رفتار سازمانی چیست؟ بررسی رفتار سازمانی و ابعاد آن

رفتار سازمانی و اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست. تمام استارتاپ های ایران باید قبل از هرکاری، درمورد رفتار در سازمان اطلاعات کافی داشته باشند تا بتوانند به بهترین شکل سازمان خود را مدیریت کنند. کسب اطلاعات در این زمینه حتی قبل از تحقیقات بازار انجام می شود و این نشانه اهمیت آن است.

در ادامه میخواهیم تعریف و مدیریت رفتار سازمانی را به شما در این مقاله از سایت همکاری در فروش دایان افیلیت ارائه دهیم.

برای شما فایل PDF این مقاله را تهیه کرده ایم.

تعریف رفتار سازمانی

تعریف رفتار سازمانی درست و استاندارد در یک سازمان  به زبان ساده: رفتار در سازمان به روش های رفتاری و تعاملات کارکنان در یک سازمان گفته میشود. Organizational Behavior دارای جنبه های گوناگون و پیچیده است که به سادگی نمیتوان تمامی ابعاد آن را در یک جمله بیان کرد.

«مدیریت رفتار سازمانی» به صورت مستقیم  با رفتار کارکنان در ارتباط بوده و رفتار کارکنان نیز بر عملکرد کلی سازمان و کسب درآمد آن تاثیر می گذارد. مدیریت مناسب در کنار توسعه رفتار در سازمان  باعث میشود تا میزان بهره وری افراد سازمان به حداکثر میزان خود برسد  و بهترین بستر برای پیشبرد اهداف سازمان فراهم گردد.

اگر درمورد بازاریابی برند دوست دارید بدانید این مقاله را مطالعه کنید.

تاریخچه Organizational Behavior

تاریخچه مدیریت رفتار سازمانی به صورت مستقیم  با رفتار کارکنان در ارتباط بوده و رفتار کارکنان نیز بر عملکرد کلی سازمان و کسب درآمد آن تاثیر می گذارد. مدیریت مناسب در کنار توسعه رفتار در سازمان  باعث میشود تا میزان بهره وری افراد سازمان به حداکثر میزان خود برسد  و بهترین بستر برای پیشبرد اهداف سازمان فراهم گردد.

ریشه در اواخر دهه 1920 دارد، زمانی که شرکت وسترن الکتریک مجموعه ای از مطالعات را در مورد رفتار کارگران در کارخانه )هاثورن ورکز در سیسرو( اجرا کرد. در این مطالعات تاثیرات افزایش نور در بهبود عملکرد کارکنان مورد بررسی قرار گرفت.

در کمال تعجب، محققان دریافتند که بهبود نور محیط کاری تاثیری خاصی در عملکرد افراد ایجاد نمیکند و در مقابل آن توجه به عوامل اجتماعی می تواند تاثیر به سزایی در بازدهی داشته باشد. عواملی مانند احترام مدیران به کارگران، قدردانی از انها، روابط دوستانه در محیط کار و ساعات کاری منعطف به عنوان عوامل اجتماعی تاثیر گذار معرفی گردیدند.

توسعه رفتار فردی و سازمانی

در هنگام ظهور انقلاب صنعتی ، رفتار مدیریت شده در سازمانی به صورت مستقیم  با رفتار کارکنان در ارتباط بوده و رفتار کارکنان نیز بر عملکرد کلی سازمان و کسب درآمد آن تاثیر می گذارد. مدیریت مناسب در کنار توسعه رفتار در سازمان  باعث میشود تا میزان بهره وری افراد سازمان به حداکثر میزان خود برسد  و بهترین بستر برای پیشبرد اهداف سازمان فراهم گردد.

به عنوان یک موضوع آکادمیک مطرح شد و بررسی  مطالعه بیشتر باعث شد تا این شاخه گسترش بیشتری داشته باشد و از موضوعی ساده به یک موضوع پیچیده و تخصصی تبدیل شود.

بررسی ابعاد مختلف رفتار در سازمان های گوناگون سوالات زیادی برای شاغلان ایجاد کرد و شروع به انتقاد از نحوه عملکرد سازمان ها کردند. دربسیاری از پروژه های دانشگاهی شروع به بررسی عمیق تر چگونگی نقش رفتار در سازمان ها  کردند و اینکه چرا تغییرات در رفتار، نحوه عملکرد سازمان ها را تغییر می دهد؟

طی مسیر این تحقیقات، Organizational Behavior رشد کرده است و شامل مؤلفه های مدیریت، روانشناسی، مدیریت بازاریابی، رهبری، ویژگی های شخصیتی، انگیزه و غیره می شود. یکی از بزرگترین چالش های رفتار فردی و سازمانی این است که دائماً در حال تغییر است.

کابرد رفتار سازمانی

رفت

رفتار فردی و سازمانی می تواند به مدیران در ارزیابی مهارت ها و شخصیت یک نامزد شغلی بالقوه در طول فرآیند استخدام کمک کند و به منابع انسانی اجازه می دهد بهترین گزینه را برای بخش های درون شرکت پیدا کنند. رفتار سازمانی نه تنها به کارکنان کمک می کند تا خود را بهتر درک کنند، بلکه نقشه راهی را برای مدیران فراهم می کند تا همه جنبه های سازمان خود را بهبود ببخشند، از جمله:

• بهبود عملکرد شغلی
• افزایش رضایت شغلی
• افزایش نوآوری
• بهبود خدمات مشتری
• بهبود رفتارکارکنان با یکدیگر
• ایجاد محیط کاری بهتر

بسته به چالش ها و نتایج ، مدیران ممکن است از روش های مختلفی مانند سازماندهی مجدد گروه های کاری، تغییر ارزیابی عملکرد یا اصلاح ساختارهای پاداش استفاده کنند. درک اینکه چه چیزی باعث ایجاد انگیزه در کارکنان می شود نیز نقش مهمی در نحوه تنظیم قوانین شرکت توسط مدیران دارد.

مدیریت رفتار سازمانی

اگر قرار است سازمان ها در مواجهه با چالش ها موفق باشند، مدیریت باید راهبر باشد. با مدیریت مؤثر، شرکت هایی با مدیریت راهبردی می توانند کارهای زیادی را در جهت رقابتی تر شدن انجام دهند که موجب کسب درآمد بیشتر برای سازمان میشود.

یک مدیر کار دیگران را برای دستیابی به اهدافی که به تنهایی نمی تواند به دست آورد، هماهنگ و نظارت می کند. امروزه این تعریف گسترش یافته است. مدیریت به طور کلی به عنوان فرآیند برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل فعالیت های کارکنان در ترکیب با سایر منابع برای دستیابی به اهداف سازمانی تعریف می شود.

بنابراین، در یک مفهوم گسترده، وظیفه مدیریک سازمان تسهیل اثربخشی سازمان درابعادمختلف و دستیابی به اهداف بلندمدت با هماهنگی و استفاده کارآمد از منابع موجود است.

ابعاد رفتار سازمانی

در تحقیقات سازمانی تجزیه و تحلیل رفتار سازمانی را در سه بُعد فرد، گروه و سازمان طبقه بندی میکنند.

بعد فردی

بعد فردی شامل ویژگی های زیر میباشد:

1. بیوگرافیک (ویژگی هایی از قبیل سن، جنسیت، وضعیت تأهل، وضعیت استخدامی و خاستگاه اجتماعی میباشد.)
2. شخصیت (توانایی تفکر انتزاعی، آموختن از تجارب، حل مشکالت از طریق بینش، پذیرش موقعیت های جدید، تمرکز و پافشاری بر کاربرد مهارت ها در راستای دستیابی به اهداف)
3. هوش (توانایی شخص در انجام مجموعه ای از وظایف یا کارها با استفاده از مهارت ها وتوانایی های ذهنی، فیزیکی و تفکر متناسب با شغل فرد) و غیره.

بعد گروه

بعد دوم گروه ها هستند که شامل موارد زیر میشوند:

1. ویژگی های گروه (ویژگی هایی که رفتار اعضا را شکل میدهد و سهم رفتار فردی و عملکرد گروه درآینده را قابل پیش بینی میسازد)
2. رهبری (توانایی تأثیر بر یک فرد یا گروه در راستای دستیابی به مجموعه ای از اهداف)
3. ارتباطات (فرایندی که بوسیله آن افراد، گروه ها و سازمان با استفاده از نشانه ها و پیام های کاملی در زمینه های رسمی و  غیر رسمی با یکدیگر مرتبط و متصل میگردند و رابطه معناداری بین آنان شکل می گیرد)
4. قدرت (توانایی نفوذ در فرایند تصمیم گیری مشارکتی و فعالیتهای سازمانی) و غیره.

بعد سازمانی

 ُبعد سوم، سطح سازمانی است، جایی که نظریه سازمانی و جامعه شناسی برای انجام تحلیل سطح های بالا و مطالعه نحوه تعامل شرکت ها با یکدیگر در تحقیقات بازار وارد عمل می شوند.که شامل موارد زیر میباشد:

1. استراتژی (ترسیم  اقدامات لازم جهت دستیابی به اهداف اساسی سازمان از طریق تعیین اهداف، پذیرش رویه ها و تخصیص منابع )
2. ساختار (الگوی رسمی روابط و همکاریها بین افراد با مشاغل گوناگون و سازمان به منظوردستیابی به اهداف سازمانی و شناسایی محدودیت ها و مرزهای مسؤولیت ها)
3. تکنولوژی (ترکیب پیچیده از سخت افزار، نرم افزار، کاربرد ذهن، منابع انسانی و سازماندهی ومدیریت در سازمان به وسیله این قابلیت انسانی که ورودی های سازمانی را به نتایجی خاص تبدیل میکند) و غیره.

همچنین بخوانید: روانشناسی کسب و کار

متغیرهای رفتار سازمانی

براساس تحقیقات انجام شده سازمان هایی که بر روی اخلاق حرفه ای در محیط کار تمرکز بیشتری دارند پیشرفت قابل توجهی در رسیدن به اهداف سازمانی دارند. این اخلاقیات شامل دو متغیر میباشد. متغیرهای وابسته و مستقل.

متغیر وابسته

متغیرهای وابسته مربوط به رفتار کارکنان  است. متغیرهای وابسته در مدل رفتار شهروندی سازمانی عبارتند از:

1. بهره وری
2. غیبت
3. ترک کار
4. رفتار انحرافی در محل کار
5. رفتار سازمانی و رضایت شغلی

متغیر مستقل

متغیرهای مستقل در سطح فرد، گروه و سازمان رخ می دهند. متغیرهای مستقل با توجه به متغیرهای وابسته تعریف میشوند که شامل موارد زیر هستند:

1. سطح فردی (سن و جنس و وضعیت تاهل و…)
2. سطح گروهی (ارتباطات و تصمیم گیری گروهی و فرهنگ سازمانی و…)
3. سطح سازمانی (فشارکارو سیاست پیشبرداهداف و …)

اهداف مدیریت Organizational Behavior

مطالعه Organizational Behavior شامل بررسی دقیق نحوه کار کارکنان با یکدیگر و مدیریت و همچنین نحوه کارکردن و ارتباط آنها در سازمان است. هدف هایی که مدیر یک سازمان از تحقیقات رفتار درست در سازمان خود دارد میتوان به صورت موردی اشاره کرد:

• بهترشدن روحیه نیروی کار
• افزایش بهره وری
• بهینه شدن تصمیمات جذب نیروی کار
• تغییر سبک رهبری با استفاده از بازخوردنتایج
• مدیریت تضادها
• بهینه شدن انواع استراتژی بازاریابی و انواع بازاریابی

در ادامه اهداف مدیریت رفتار سازمانی را مورد بررسی قرارمی دهیم.

درک رفتار کارکنان

برخالف گذشته که از کارکنان انتظار میرفت تا در حد نقش های رسمی خود عمل کنند، در قراردادهای جدید رفتارهای فراتر از نقش مورد انتظار است، که این رفتارها تحت عنوان رفتار شهروندی سازمانی مدنظر قرار گرفته است. Organizational Behavior کلیه اطلاعات مربوط به جنبه های رفتاری کارکنان را به دست می آورد و به مدیران ارائه می کند.

افزایش کارایی سازمانی

رفتار فردی و سازمانی به افزایش کارایی کلی سازمان کمک می کند. رفتار سازمانی با هدف استفاده کامل از همه منابع است. مدیران را قادر می سازد تا با درک درستی از رفتار کارکنان، کارکنان مناسب را انتخاب کرده و با شغل مناسب مطابقت دهند.

حل تعارض و تضاد

رفتار سازمانی بر اجتناب و حل همه تعارضات ناشی از درون سازمان تمرکز دارد. این به توسعه روابط بهتر کارفرما و کارمند کمک می کند و همکاری را ترویج می کند. آگاهی صحیح از رفتار انسان، فرد را قادر می سازد تا با آن برخورد کند. همه افراد تشویق می شوند تا در تصمیم گیری شرکت کنند که هر گونه تعارض ناشی از نظرات متفاوت را کاهش می دهد.

افزایش بهره وری

پاداش دادن به کارکنان با توجه به عملکردشان روشی موثر برای بهبود بهره وری آنهاست. به آنها انگیزه می دهد که بهتر کار کنند تا پاداش بیشتری بگیرند. رفتار سازمانی به مدیریت کمک می کند تا کیفیت کار کارکنان را با ارائه تمام جزئیات در مورد آنها ارزیابی کند.

استفاده بهینه از کارکنان

«رفتار سازمانی» بر استفاده کامل از همه منابع متمرکز است. مدیران را قادر می سازد تا روش های کاری، مهارت ها و آسیب پذیری های کارکنان را درک کنند. مدیریت به کمک درک صحیح می تواند آموزش مناسب کارکنان را به منظور استفاده بهینه از آنها را به  کارکنان منتقل کند. این تضمینی است که فرد مناسب برای شغل مناسب به کارگرفته شود تا بهره وری بیشتر شود.

ایجاد محیط کار مطلوب

سازمان باید فرهنگ محیط کاری مثبتی داشته باشد تا در بالاترین سطح کار کند، کارگران را راضی نگه دارد و درگیر کند و بهترین کارمندان را جذب کند. مطالعات Organizational Behavior نشان می دهد که چگونه از سبک های رهبری و مدیریت بازاریابی مؤثر، استراتژی های استخدام، بسته های پاداش به کارکنان و… یک محیط کاری مناسب برای شکل دادن به فرهنگ محیط کاری به شیوه ای مثبت استفاده کرد.

نتیجه گیری

باتوجه به «تعریف رفتار سازمانی» می توان نتیجه گرفت که رفتار سازمانی از مطالعه سیستماتیک برای بهبود پیش بینی ها در مورد رفتار افراد و گروه ها در محیط کار استفاده می کند. مطالعه انواع رفتار فردی و سازمانی می تواند بهره وری را بهبود ببخشد.

مدیریت رفتار سازمانی نحوه تصمیم گیری افراد را تغییر می دهد. کاهش غیبت، کاهش ترک کار و کاهش رفتار انحرافی در محل کار، افزایش رفتار شهروندی سازمانی و رضایت شغلی از اهداف رفتار سازمانی است. شرکت هایی که قادر به آموزش ریسک پذیری در فرهنگ سازمانی خود هستند، می توانند نوآوری و خلاقیت را تقویت کنند.

سوالات متداول