روانشناسی کسب و کار چیست؟ 6 کاربرد روانشناسی در بیزنس

روانشناسی کسب و کار، شاخه ای جدید از علم روانشناسی است که به مطالعه محل کار در سازمان ها و شرکت های مختلف می پردازد و سعی می کند استعدادها را پیدا کند و با انگیزه دادن، بازدهی فعالیت سازمان ها بالا برود.

ممکن است خیلی نام این حرفه به گوشتان نخورده باشد؛ در مقاله از سایت تخصصی افیلیت مارکتینگ دایان افیلیت با  کاربرد روانشناسی در کسب و کار آشنا می شوید و می بینید تا چه حد جامعه به متخصصان روانشناسی در بیزنس نیاز دارد. همچنین کتاب های روانشناسی کسب و کار را به شما معرفی خواهیم کرد تا بیشتر با این علم نوپا آشنا شوید.

جهت دانلود فایل PDF کلیک کنید.

تعریف روانشناسی کسب و کار

روانشناسی کسب و کار یا همان روانشناسی سازمانی، یک علم ترکیبی از رفتار و روان انسان با سیستم کار و تجربه در فضای اداری است. روانشناسان کسب و کار با الهام گرفتن از علم اقتصاد، کارمندان یک مجموعه را بررسی می کنند تا درک عمیقی از سیستم روانی و روحیات آن ها به دست آورند. حالا هدف از این کار چیست؟

آن ها می خواهند بدانند افراد برای رشد فردی در شغل خود به چه محیطی نیاز دارند؛ یعنی محیط باید از چه فاکتورهایی برخوردار باشد تا کارمندان در آرامش ذهنی وظایف خود را انجام دهند؟

یک کارفرما چگونه می تواند از پس رهبری تیم بربیاید تا سازمان به دستاوردهای آرمانی خود برسد؟ کارمندان و کارفرما چگونه می توانند برای برآورده کردن انتظارات متقابل یکدیگر را خوب درک کنند و محیط کار شادی داشته باشند؟

تمام این سؤالات در قالب روانشناسی سازمانی پاسخ داده می شود.

این بررسی ها می تواند در مدیریت بازاریابی هم به کار برده شود؛ زیرا شرط اول برای موفقیت در بازاریابی داشتن روحیه مستعد و باانگیزه است.

همچنین بخوانید: رفتار سازمانی

کاربرد روانشناسی در بیزینس ها

هر کسب و کاری برای کسب موفقیت در کمترین زمان ممکن و در جهت رسیدن به هدف، نیاز به متخصص باتجربه دارد که از نظر روحی افراد را بسنجد و ساپورت کند. فرد مناسب برای دستیابی به این هدف فقط روانشناس سازمانی است. بعد از این مرحله، نگاهی می اندازیم به «کاربرد روانشناسی در کسب و کار» که از جمله کارهایی است که روانشناسی سازمانی بر عهده دارد:

1. ارزیابی اهداف، استراتژی های کاری و آمادگی روحی کارمندان و کارفرما برای بهبود سازمان، طراحی برنامه های درمانی برای مطالعه مسائلی مثل آزار جنسی یا تبعیض که تأثیر منفی روی روحیه کارمندان دارد. 
2. تجزیه و تحلیل مسائل و چالش های درون شرکت مثل بروز اختلاف بین کارکنان، حقوق و جرایم کاری، ایمنی محیط کار و تعارضات بین کارمندان و مدیران همراه با ارائه راهکارهای مناسب
3. جمع آوری اطلاعات درباره رفتار کارمندان و نگرش آن ها، نحوه مدیریت کارفرمایان با ابزارهایی مثل مصاحبه و نظرسنجی
4. سنجش عملکرد به معنای ارزیابی اصولی فردی و تیمی، مدیریت انتظارات، آشنایی با سیستم های مدیریت عملکرد
5. ارزیابی کاندیداهای آینده شرکت و انتخاب افرادی که برای اهداف و مأموریت های شرکت ساخته شدند و توانمندی های لازم برای کار در سازمان را دارند.
6. حمایت و آموزش برنامه های رهبری با استفاده از استعدادها و مهارت های افراد تیم

استراتژی های روانشناسی در کسب و کار

استراتژی های روانشناسی در کسب و کار همان وظایفی است که انتظار داریم روانشناس سازمانی انجام دهد؛ اگر انتخاب شما ورود به این حرفه گسترده است؛ پس بادقت نکات زیر را مطالعه کنید:

1. باید با استعدادیابی اصولی به استخدام کارمند در سازمان کمک کنید.
2. باید با سنجش مداوم عملکرد افراد در سازمان بهره وری مطلوب فعالیت های شرکت را افزایش دهید.
3. یک محیط کاری مثبت و پویا ایجاد می کنید؛ این باعث کسب درآمد عالی و فوق العاده در سازمان خواهد شد!
4. شما در جایگاه روانشناس قرار دارید اما باید یه اندازه یک مدیر با اصول رهبری تیم آشنا باشید؛ پس «روانشناسی کسب و کار» نیازمند یادگیری مهارت ها و تدبیر های مدیریتی است!
5. باید بتوانید با درایت خود ساختار سازمان را بهبود ببخشید؛ چون با ریشه های رفتاری انسان آشنا هستید، به خوبی می دانید یک سازمان زمانی به اهداف خود می رسد که سیستم یکپارچه و هماهنگی داشته باشد و مسئولیت ایجاد آن با شماست.
6. باید بتوانید رفاه و سلامت روانی کارمندان و کارفرما را در سازمان برقرار کنید؛ در صورتی که حتی فقط یه عضو از تیم نتواند کار خود را به درستی انجام دهد کل سیستم سازمان را به هم می ریزد!
7. مدام با برنامه های خلاقانه انگیزه در کارمندان ایجاد کنید؛ مثلاً  هر از گاهی ایجاد برنامه های تفریحی مثل رفتن به کوه یا طبیعت گردی می تواند انرژی لازم در کارمندان را افزایش دهد از طرفی برنامه های گروهی باعث ایجاد دوستی و اتحاد عمیق تر بین افراد تیم می شود که تأثیر شگفت انگیزی در عملکرد سازمان می گذارد. برنامه ریزی کارهای ابتکاری و گروهی یکی از استراتژی های مهم بازاریابی برند به شمار می رود!
8. به طور طبیعی روان انسان باید مدام تحلیل و پالایش شود؛ زندگی شهری با استرس و دغدغه های زیادی که هر روز تجربه می کنیم مرتب انرژی ما را می گیرد و یک روند روزانه یکنواخت ایجاد می کند که اگر به آن اهمیت ندهیم ممکن است به افسردگی مبتلا شویم! بنابراین به عنوان روانشناس باید مدام به کارمندان شرکت مشاوره دهید تا روحیه آن ها بازسازی شود.
9. شاید دانستن این نکته برایتان جالب باشد که روانشناسی در بیزنس ارتباط مستقیمی با روانشناسی رنگ دارد؛ به این صورت که رنگ هایی که در یک محیط سازمانی استفاده می شود هم می تواند در شادابی روحیه کارمندان نقش داشته باشد هم منجر به جلب رضایت مشتری شود!

یک روانشناس کسب و کار باید از کدام مهارت های ارتباطی برخوردار باشد؟

روانشناسی کسب و کار حرفه ایست که سعی در فراهم کردن یک محیط شاد، آرام و سازنده دارد تا کارمندان و کارفرما از توانایی های خود نهایت استفاده را ببرند و سازمان را به اهداف خود هدایت کنند. بنابراین اگر قصد دارید به عنوان روانشناس سازمانی جایی استخدام شوید باید از مهارت های زیر برخوردار باشید:

• مهارت های آنالیز و تحلیل افراد؛ باید در کنکاش و بررسی انسان ها قوی باشید و بتوانید به خوبی آن ها به حرف زدن درباره مسائلی وادارید که توان گفتنش را ندارند!

• باید تفکر انتقادی داشته باشید؛ یک روانشناس عاقلانه تصمیم می گیرد و هیچ گاه بیهوده و بی اساس حرف افراد را باور نمی کند!

• نکته پایانی و مهم در روانشناسی بیزینس صبوری است؛ درست است که روانشناس بالینی نیستید و با درمان اختلالات هیجانی و افسردگی سروکار ندارید اما بالاخره کار شما با روان اقتصادی افراد هست. پس با حوصله به حرف ها و خواسته های آن ها گوش دهید تا دریابید برای این کار مناسب هستند یا نه.

سایت تخصصی دایان افیلیت یک منبع معتبر و کارآمد برای پاسخ دادن به سؤالات شما درباره انواع کسب و کار و استراتژی بازاریابی است. مطمئناً خیلی از شما ایده های فوق العاده ای برای راه اندازی یک بیزنس در سر دارید؛ دایان افیلیت با ارائه راهنمایی های مفید خود به شما در محقق کردن رؤیاهایی که دارید کمک می کند.

آیا ارزش دارد در رشته روانشناسی کسب و کار درس بخوانم؟

درست است که هنوز در جامعه متخصصان این رشته را آنچنان نمی بینیم اما این نکته یک مزیت محسوب می شود؛ چون نشان دهنده این است که سازمان ها و شرکت های مختلف در زمینه تحلیل روانی کارکنان و افزایش راندمان کاری شرکت ضعف دارند پس وجود متخصص خیلی احساس می شود. با تحصیل در رشته روانشناسی کسب و کار علاوه بر یادگیری آموزه های روانشناختی به دیدی منحصر درباره مدیریت اقتصاد دست پیدا می کنید که خود دانشجویان رشته های اقتصاد و بازاریابی فاقد آن هستند!

در رشته روانشناسی کسب و کار با چه علومی آشنا می شوید؟

پیش نیازهای رشته روانشناسی کسب و کار در زیر آمده است؛ آنچه در اینجا مشاهده می کنید خیلی گسترده تر از چیزی هست که فکرش را می کردید:

• مبانی مدیریت بازرگانی

• روانشناسی بازاریابی، فروشنده و مصرف کننده

• مدیریت منابع انسانی

• مهارت های لازم در رهبری و انتخاب پرسنل

• مبانی حقوق

• صلاحیت ارتباطات و مدیریت

• روانشناسی عمومی و روش تحقیق

اما به هر حال شما با روانشناسی سروکار دارید و باید بخشی از موضوعات تخصصی روانشناسی را هم مطالعه کنید که شامل موارد زیر می شوند:

• روانشناسی تجربی

• روانشناسی شخصیتی

• روانشناسی رسانه ای

• روانشناسی اجتماعی

• روانشناسی زیستی و عصب روانشناختی

• روانشناسی بیزینس دیجیتال

و در نهایت روانشناسی سازمانی

تحصیل در رشته روانشناسی سازمانی در ایران چگونه است؟

اگر به کار روان شناختی در محیط های اداری و سازمانی علاقه دارید می توانید ابتدا با ورود به دانشگاه دوره عمومی روانشناسی را سپری کنید و لیسانس بگیرید سپس برای کنکور مقطع کارشناسی ارشد در گرایش روانشناسی صنعتی و سازمانی شرکت کنید.

 اگر قصد ادامه تحصیل در مقطع بالاتر آموزش عالی یعنی مقطع دکترا دارید می توانید در سایر گرایشات رشته روانشناسی شرکت کنید. در حاضر دانشگاه های اصفهان، شهید بهشتی تهران و شهید چمران اهواز در مقطع ارشد «روانشناسی در بیزنس» دانشجو می پذیرند.

انواع مدیریت کسب و کار و اصول آن در چند دقیقه، فقط با یک کلیک

روانشناسان کسب و کار در چه جاهایی می  توانند مشغول به کار شوند؟

بازار کار رشته روانشناسی کسب و کار در دو زمینه خلاصه شده است:

منابع انسانی

منابع انسانی شامل ارائه مشاوره و انگیزه بخشی به تیم های سازمانی برای توسعه دادن به پروژه ها، استعدادیابی و استخدام پرسنل و آموزش

بازاریابی

بازاریابی شامل تحقیقات بازار، بررسی سفر مشتری، بازاریابی استراتژیک، تبلیغات و تحلیل مصرف کنندگان

روانشناسان سازمانی در شرکت های بزرگ فرصت های شغلی بیشتری در اختیار دارند؛ زیرا هرچه شرکت گسترده تر باشد پروژه ها پیچیده تر و به تبع مسئولیت های بیشتری دربردارد و از طرفی تعداد کادر پرسنل آن بیشتر است.

پس مدیریت این شرکت حساس بوده و به کاردان باتجربه و لایق احتیاج دارد که با پشتیبانی مداوم و ارائه برنامه های مشاوره، شرکت را از تنش و درگیری دور کند و به سمت هدف سوق دهد. پروژه های بین المللی سازی و همکاری های میان فرهنگی جزو بهترین زمینه ها هستند که روانشناس کسب و کار می تواند در آن ها مشغول شود. 

مشاغل نیازمند به استخدام روانشناس صنعتی سازمانی

بهترین فرصت های شغلی که در زمینه روانشناسی کسب و کار وجود دارد که پتانسیل بالایی برای استخدام روانشناس صنعتی سازمانی دارند در زیر آورده شده است:

• کارشناس حوزه عوامل انسانی و بخش مدیریت توسعه سازمانی

• کارشناس مدیریت تغییر منابع انسانی

• مشاور حوزه های صنعتی

• مدیر خدمات مشتری

• ورود به بخش آکادمیک برای مثال تدریس در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی

• کارشناس ارتباط با مشتریان به منظور اعمال بازاریابی تأثیرگذار روی افراد

• مجری در بخش منابع انسانی

• مشاور انگیزه دهنده به کارمندان به منظور حفظ پست شغلی آن ها و تأمین امنیت سازمان

• متخصص مدیریت استعدادها و تحلیلگر رفتار

• تحلیلگر تحقیقات بازار

• نماینده فروش و ارائه خدمات

• کارشناس استخدام یا آموزش در سازمان ها

• مدیر بازاریابی و پژوهشگر

و در نهایت هم می توان به خود پست روانشناس صنعتی و سازمانی اشاره کرد. در ایران روانشناسان کسب و کار جاهای دیگر هم فرصت فعالیت و کسب درآمد دارند؛ برای مثال می توانیم مراکز بهداشتی، اتحادیه های کارگری، صنایع تولید و تشکیلات تجاری را نام ببریم.

همانطور که ملاحظه کردید روانشناس کسب و کار می تواند در قسمت های مختلف بازاریابی حتی بخش پشتیبانی و ارائه خدمات به مشتریان مشغول به کار و کسب درآمد شود؛ این یعنی ما شاهد یک ارتباط قوی و بااهمیت بین علم بازاریابی و روان شناختی هستیم!

با توجه به نکات آموزش بازاریابی و فروش یک روانشناس کسب و کار راحت تر می تواند با مشتری ارتباط برقرار کند؛ چرا؟ به این دلیل که کامل با خلق و خو و روحیات افراد، چه کارمند و فروشنده و چه مصرف کننده آشناست و می داند با چه سیاست و ترفندهایی می‎تواند مشتری را به خرید و استفاده از خدمات تشویق کند. اگر دوست دارید علم اقتصاد و تجارت را بشناسید و با انواع بازاریابی آشنا شوید مقالات سایت دایان افیلیت را از دست ندهید.

مقاله «برنامه بازاریابی» را از دست ندهید.

میزان حقوق روانشناسان صنعتی سازمانی چقدر است؟

بسته به سطح مدرکی که دارند حقوق آن ها متفاوت است و با مدرک ارشد می توانند بالای یک میلیون تومان درآمد داشته باشند. اما فاکتورهایی مثل نوع شرکت، موقعیت جغرافیایی، سطح تجربه و سابقه کار خیلی در حقوق تأثیرگذار هستند و میزان آن را تا حدود 80 میلیون تومان افزایش دهد.

کتاب های روانشناسی کسب و کار

کتاب های روانشناسی کسب و کار بهترین منابع هستند که می توانید با مطالعه آن ها اطلاعات خوبی در این زمینه به دست آورید؛ این کتاب ها عبارت اند از:

• کتاب جنبه های مثبت روانشناسی و سلامت شغلی از ماریت کریستنسن و همکاران

• روانشناسی صنعتی سازمانی (فرد و سازمان) در هزاره سوم از دنی شولتز

• اصول روانشناسی کار از مسعود فاضلی راد

• کاربینی از فریدون یگانه

سخن پایانی

حالا که کامل با روانشناسی در بیزنس آشنا شدید به عبارتی کاربرد روانشناسی در کسب و کار و بیزنس ها را شناختید حتماً با خود فکر می کنید کمی سخت و پیچیده است؛ اما اگر علاقه و انگیزه بالا برای ورود به این مسیر داشته باشید حتماً موفق می شوید. مطالعه کتاب های روانشناسی کسب و کار می توانند به شما در این مسیر کمک کنند.

سوالات متداول