هر کسب‌وکاری به یک برنامه تجاری مکتوب یا همان نوشتن بیزینس پلن (طرح کسب و کار) نیاز دارد. چه برای جذب سرمایه‌گذار و چه ارائه برندتان، شما باید یک برنامه تجاری خوب و مکتوب داشته باشید، اما چگونه می‌توان چنین برنامه‌ای را نوشت؟
به طور کلی توصیه می‌کنیم که بیزینس پلن شما از این ویژگی‌ها برخوردار باشد:
- خلاصه اجرایی: عکس از شغل شما
- توضیحات شرکت: شما چه شرکتی هستید، در چه زمینه‌ای فعالیت می‌کنید و چه کارهایی انجام می‌دهید؟
- تجزیه و تحلیل بازار: وضعیت بازار، تحلیل رقبا و بررسی تاکتیتک و اوضاع شرایط و رقبا
- سازمان و مدیریت: ساختار مدیریتی به چه شکل است؟
- خدمات و یا محصولات: چه محصولات یا خدماتی را به مشتریان خود ارائه می‌دهید؟
- بازاریابی و فروش: برای فروش خود چه برنامه بازاریابی دارید و چگونه این استراتژی را وارد بازار می‌کنید؟
- بودجه موردنیاز: بودجه لازم برای 3 الی 5 سال آینده‌تان چقدر است؟
- پیش‌بینی مالی: ارائه ترازها و تجزیه‌وتحلیل‌های مالی
- ضمیمه: یک بخش اضافی برای گذاشتن مجوزها و گواهینامه‌ها
با تمام این تفاسیر، شروع نوشتن یک برنامه تجاری، ساده نخواهد بود و پیچیدگی‌های خاص خود را به دنبال دارد. در ادامه 7 راهکار عملی و دقیق برای نوشتن بیزینس پلن را برایتان آورده‌ایم.
تحقیق و پژوهش
ویلیام پیرراگلی، یکی از مدیران ارشد فعلی مدیریت اقتصادی توصیه می‌کند که 2 برابر زمان خود را صرف تحقیق و پژوهش درباره بازار و البته تخصص خود قرار دهید. شما باید شناخت دقیقی از نیاز بازار، مخاطب، قابلیت‌ها و هم‌چنین نقاط قوت و ضعف محصول خود داشته باشید تا بتوانید بهترین محصول را به بهترین مخاطب ارائه دهید.
“برای طراحی یک بیزینس پلن خوب باید بازار، محصول، مخاطب، رقبا و میزان رقابت را از نزدیک لمس کنید”
در واقع این وظیفه شماست که بازار را بررسی کنید، بدانید که دقیقاً در حال انجام چه کاری هستید و چه ویژگی‌هایی دارید تا در نهایت بتوانید بازدهی خوبی به دست آورید.
هدف تجارت را در بیزینس پلن خود تعیین کنید
چرا این تجارت را پیش گرفته‌اید؟ این محصول یا خدمات را برای چه عرضه می‌کنید؟ هدف نهایی شما از این کار چیست؟ در نهایت می‌خواهید که به چه هدفی دست یابید؟
یک طرح تجاری، همانطور که توسط کارآفرین تعریف شده در واقع “سندی کتبی است که ماهیت تجارت، استراتژی فروش، بازاریابی و پیشینه مالی را توصیف کرده و حاوی یک بیانیه سود و زیان پیش‌بینی‌شده است.”
با تمام این تفاسیر و توضیحات، برنامه و کسبوکار شما می‌تواند چندین هدف مختلف، آن هم در سطوحی گوناگون داشته باشد.
به طور کلی تعیین هدف به شما کمک می‌کند که از ایجاد موانعی بر سر راه پیشگیری نمایید. باید مشخص باشد بودجه‌ای که از سرمایه‌گذار دریافت می‌کنید در چه راهی و برای چه هدفی خرج خواهید کرد؟ سرمایه‌گذار باید آسوده‌خاطر باشد که پول خود را در جای مطمئنی سرمایه‌گذاری می‌کند، چراکه اگر شک و تردیدی داشته باشد دیگر سرمایه‌گذاری برای او مفهومی نخواهد داشت.
پروفایل شرکت خود را ایجاد کنید
پروفایل یا همان مشخصات شرکت که در سایت شرکت و اغلب داخل بخش “درباره ما” قرار می‌گیرد باید شامل تاریخچه شرکت، محصول و یا خدماتی که شرکت ارائه می‌دهد و همین‌طور ویژگی‌ها و تفاوت‌های آن با سایر شرکت‌های رقیب باشد. این کار نه تنها یک بخش اساسی از بیزینس پلن شما را تشکیل می‌دهد، بلکه یکی از اولین و اساسی‌ترین بخش‌های این طرح مکتوب است.
تمام جوانب کسبوکار خود را بررسی کرده و در بیزینس پلن بیاورید
سرمایه‌گذاران می‌خواهند مطمئن شوند که شما چیزی را از قلم نمی‌اندازید و کار خود را بی‌اساس و پایه شروع نمی‌کنید، چراکه آنها باید از مورداطمینان بودن کار و درآمدزایی شما آسوده‌خاطر باشند. در غیر این صورت اگر احساس کنند که ابعاد و جوانب زیادی را در نظر نگرفتید شما را غیر حرفه‌ای قلمداد کرده و روی کسب‌وکارتان سرمایه‌گذاری نخواهند کرد.
یک برنامه بازاریابی استراتژیک در شرکت خود داشته باشید
یک بیزینس پلن یا همان برنامه تجاری عالی باید شامل یک برنامه‌ریزی استراتژیک و تهاجمی باشد. برای دستیابی به هدف بازاریابی باید موارد زیر را رعایت کرد:
- معرفی محصولات جدید
- گسترش و یا بازاریابی مجدد از محصولات موجود و قبلی
- ورود به حوزه‌های کاری جدید
- افزایش فروش در یک محصول خاص، بازار یا محدوده قیمت
- رقابت فروش یک محصول با محصول دیگر
- عقد قراردادهای طولانی‌مدت با مشتری‌های مطلوب
- افزایش قیمت‌ها بدون کاهش آمار فروش
- پالایش یک محصول
- داشتن یک برنامه استراتژی بازاریابی محتوا
- افزایش تولید و تحویل محصول
لازم به ذکر است که هر هدف بازاریابی باید شامل زیرمجموعه‌هایی از هدف‌های کوچک‌تر هم باشد.
در بخش بازاریابی و در رابطه با وظایف بازاریابی برای سال آینده شما بر روی محتواهایی با پاسخ به “چه” و “چرا”در تلاش هستید. در بخش پیادهسازی بر روی قسمت‌های عملی و اجرایی آن متمرکز می‌شوید. این یعنی مشخص می‌شود که یک هدف را “چه کسی”، “چه موقع” و “در کجا” انجام دهد. دستیابی به هدف بازاریابی به طور مشخص دارای هزینه‌هایی هم خواهد بود. باید این را بدانید که بدون هزینه کردن نمی‌توانید به برنامه بازاریابی خود دست یابید.
هدف بازاریابی خود را مطابق با مخاطب خود سازگار کنید
مشتریان و خوانندگان بیزینس پلن و طرحهای کسبوکار شما می‌توانند افراد مختلفی از انواع مشاغل و اصناف باشند، اما مسئله مهم اینجاست که این افراد محدود هستند. بنابراین شما می‌توانید برای مخاطبان خود بیزینس پلن‌های شخصی‌سازی‌شده و مختلفی را ارائه دهید.
با این کار مخاطب و مشتری شما خوشحال شده و اعتماد بیشتری به شما پیدا خواهد کرد، چون به وضوح شاهد آن است که مدل کسبوکار و همین‌طور سیستم فکری او را درک کرده‌اید و با شرایط آن هم کاملاً آشنا هستید. در نتیجه با کسب اعتماد مشتری می‌توانید از رقبای خود پیشی بگیرید.
توضیح دهید که چرا و چگونه به کسبوکار خود اهمیت می‌دهید
وقتی شما طراحی بیزینس پلن و برنامه خود را با یک سرمایه‌گذار، مشتری و یا حتی با یکی از اعضای تیم در میان می‌گذارید باید نشان دهید که بسیار پر شور و نشاط و البته جدی هستید.
شما می‌توانید در مورد اشتباهاتی که در گذشته مرتکب شده‌اید و تجربیاتی نیز از آنها کسب کرده‌اید هم صحبت کنید. مشکلاتی که قرار است رفع نمایید، لیست کنید و ویژگی‌ها خود را بنویسید و آنها را بسنجید.
سوالات متداول طراحی بیزینس پلن
بهترین بیزینس پلن برای من چیست؟
هر کسبوکار و تجارتی برنامه تجارت، هدف و طرحهای خود را دارد، پس اینکه فکر کنیم بیزینس پلنها، برنامههایی آماده هستند که از قبل پر شدهاند و ما فقط قرار است یک سری تغییرات کوچکی در آنها ایجاد کنیم کاملاً اشتباه است.
چرا باید برنامه تجارت داشته باشیم؟
شما باید بدانید که در کجا ایستادهاید و قرار است بعد از یک مدت خاص به کجا برسید. اگر بدون برنامه پیش بروید و ندانید که پیشرفت خوبی داشتید یا نه باید بدانید که خیلی هم موفق نخواهید شد. یادتان باشد که بدون برنامه موفقیت چشمگیری در کار نخواهد بود.
چگونه بهترین برنامه تجارت را مطابق با شغل و کسبوکارمان داشته باشیم؟
همانطور که در بالا موارد و نکات مختلفی را ذکر کردیم، کافی است شما توجه لازم و کافی را به این 7 مورد داشته باشید تا بتوانید یک بیزینس پلن خوب را برای خود طراحی و پیادهسازی کنید و در نهایت هم بازخورد مناسبی داشته باشید.
